रक्तातील हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठीचे १० घरगुती उपाय

रक्तातील हिमोग्लोबिनची पातळी किती असावी? रक्तातील हिमोग्लोबिन कमी झाल्यावर काय होतं? आणि रक्तातील हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठीचे १० घरगुती उपाय जाणून घेण्यासाठी हा लेख वाचा.

भारतीय विशेषतः लहान मुलांना आणि स्त्रियांना ऍनेमियाचा त्रास होण्याचे प्रमाण जास्त असते.

रक्तातलं हिमोग्लोबिन जेव्हा खूप कमी होतं तेव्हा ऍनेमिया होतो.

हिमोग्लोबिनचे शरीरात नेमके महत्त्व काय? ऍनेमिया झाल्यावर काय होते?

हिमोग्लोबिनची पातळी किती असावी?

ती वाढवण्यासाठी काय घरगुती उपाय करावेत हे सगळं सांगण्यासाठीच हा आजचा लेख आहे.

सगळ्यात आधी आपण बघूया की ऍनेमिया म्हणजे काय?

आपल्या रक्तात दोन प्रकारच्या पेशी असतात, तांबड्या आणि पांढऱ्या.

पांढऱ्या पेशी या वेगवेगळ्या आजारांपासून आपलं संरक्षण करतात, तर तांबड्या पेशी हिमोग्लोबिनच्या मदतीने शरीरातल्या इतर पेशींना प्राणवायू (ऑक्सिजन) पुरवत असतात.

कधी कधी काही कारणाने आपल्या शरीरातील या पेशींची आणि हिमोग्लोबिनची संख्या कमी होते, ज्यामुळे आपल्या शरीरातल्या इतर पेशींना प्राणवायूची कमतरता होते.

याचा परिणाम असा होतो की आपल्याला थकवा जाणवायला लागतो, चक्कर येते. आणि यालाच ऍनेमिया असे म्हणतात.

तांबड्या पेशींची किंवा हिमोग्लोबिनची संख्या कमी व्हायची अनेक कारणं आहेत, पण सगळ्यात मोठं कारण म्हणजे आयर्नची कमतरता. (iron deficiency).

हिमोग्लोबिन शरीरात तयार होण्यासाठी आयर्नची गरज असते.

जर पुरेशा प्रमाणात आयर्न आपल्या पोटात गेलं नाही तर हे हिमोग्लोबिन तयारच होत नाही.

यामुळे ऍनेमिया होतो.

वाढत्या वयातल्या मुलांना, गरोदर बायकांना ऍनेमियाचा धोका जास्त असतो.

ऍनेमिया होतो म्हणजे काय होतं? त्यासाठी रक्त कधी तपासायचं?

सतत मरगळ असणं, थकवा जाणवणं, त्वचा, नखं पांढुरकी पडणं, केस खूप प्रमाणात गळणं, चक्कर येणं, कामात उत्साह न वाटणं, श्वास लागणं ही सगळी ऍनेमियाची लक्षणं आहेत.

यापैकी एका पेक्षा जास्त लक्षणं असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन रक्त हिमोग्लोबिनसाठी तपासायला देणं श्रेयस्कर आहे.

पुरुषांमध्ये १३ g/dl आणि बायकांमध्ये १२ g/dl असं हिमोग्लोबिनचं प्रमाण रक्तात असलं पाहिजे.

यापेक्षा कमी झाल्यास डॉक्टरांचा सल्ला लगेचच घ्यावा.

अशा वेळी ज्याला रक्तवाढीच्या गोळ्या म्हणतात, म्हणजेच आयर्नच्या गोळ्या, टॉनिक घेण्याचा सल्ला डॉक्टर देतात.

पण असे अनेक घरगुती उपाय सुद्धा आहेत ज्याने आपण नैसर्गिकपणे आपल्या रक्तातलं हिमोग्लोबिनचं आणि तांबड्या पेशींचं प्रमाण वाढवू शकतो.

जसं की आहारातील काही बदल किंवा जीवनशैलीतलेबदल….

हे घरगुती उपाय काय आहेत ते आपण या लेखाच्या पुढच्या भागात बघू.

१. आहारात व्हिटॅमिन सीचं प्रमाण वाढवा

ऍनेमियामुळे आपली रोगप्रतिकार शक्ती कमी होऊन आपल्याला लहान सहान इन्फेक्शन्सचा धोका निर्माण होतो.

ज्यामुळे आपल्याला सतत दमल्यासारखं वाटू शकतं. रोगप्रतिकार शक्ती वाढवण्यासाठी व्हिटॅमिन ‘सी’ हे उत्तम आहे.

म्हणून आहारात व्हिटॅमिन ‘सी’ असलेले पदार्थ जास्त घ्यावेत.

लिंबू, संत्र, मोसंबं, कोबी यामध्ये व्हिटॅमिन ‘सी’ भरपूर प्रमाणात आढळतं.

२. दही आणि हळद

काही लोकांना ऍनेमियामुळे त्वचेचे त्रास होतात, जसं की त्वचा पांढुरकी पडणे, त्वचा तजेलदार न दिसणे.

यासाठी दिवसातून दोनदा एक वाटी दह्यात एक चमचा हळद घालून खाल्ली तर फायदा होतो.

जर तब्येतीच्या इतर तक्रारी असतील, दही सोसत नसेल तर मात्र हा उपाय करू नये.

३. जेवणात हिरव्या भाज्यांचं प्रमाण वाढवा

हिरव्या पालेभाज्या, खास करून पालक, सेलेरी आणि काही फळभाज्या जसं की ब्रोकोली यामध्ये आयर्नच प्रमाण जास्त असतं.

आहारात या भाज्यांचं प्रमाण वाढवलं तर नैसर्गिक रित्या शरीरातील आयर्न वाढायला मदत होते.

रोज संध्याकाळी पालक सूप, जेवणात सॅलड म्हणून सेलेरीची पानं वापरून आपण आहारात बदल करू शकतो.

४. रोज बीट आणि डाळिंब खा

बीटात फॉलीक ऍसिडचं प्रमाण जास्त असतं तर डाळिंबात आयर्नचं.

फॉलीक ऍसिड, हे एक व्हिटॅमिन बी आहे.

ते नवीन तांबड्या रक्त पेशी तयार करण्यात उपयुक्त असतं, तर आयर्न हे हिमोग्लोबिन तयार करण्यासाठी गरजेचं असतं.

म्हणूनच रोज कोणत्यातरी पद्धतीने हे जर पोटात गेलं तर हिमोग्लोबिन झपाट्याने वाढतं.

आणि ऍनेमिया बरोबर आलेली मरगळ कुठल्या कुठे पळून जाते.

बिटाचं सूप, जेवणात उकडून, बीटाची कोशिंबीर, डाळिंबाचा रस अशा वेगवेगळ्या प्रकारे आपण हे दोन पदार्थ आपल्या आहारात घेऊ शकतो.

५. तांब्याच्या भांड्यातून पाणी प्या

रात्री जर तांब्याच्या भांड्यात पाणी भरून ठेवलं आणि सकाळी उठल्यावर ते घेतलं तर त्याचे पुष्कळ फायदे आहेत.

तांब्यातून आपल्या शरीराला लागणारे मिनरल्स नैसर्गिकरित्त्या पोटात जातात.

६. काळे तीळ आणि मध

काळे तीळ हे हिमोग्लोबिन वाढीसाठी फायदेशीर असतात.

चमचाभर काळे तीळ रात्रभर पाण्यात भिजवून सकाळी त्याची त्याच पाण्यात पेस्ट केली आणि चमचाभर मधातून घेतली तर त्याचा हिमोग्लोबिन वाढण्यासाठी खूप प्रमाणात फायदा होतो.

७. काळ्या मनुका आणि खजूर

या दोन्ही ड्रायफ्रुटमध्ये आयर्न आणि व्हिटॅमिन ‘सी’ जास्त प्रमाणात असतं.

आयर्नमुळे रक्तातलं हिमोग्लोबिन वाढतं आणि व्हिटॅमिन ‘सी’ मुळे रोगप्रतिकार शक्ती सुधारते हे तर आपण बघितलंच आहे.

व्हिटॅमिन ‘सी’ चा अजून एक असा फायदा आहे की त्यामुळे आपल्या शरीरात आयर्नचं ऍबसॉरब्शन अधिक चांगल्या प्रकारे होतं.

रोज नाश्त्याला चार ते पाच मनुका आणि दोन खजूर खाल्ले तर त्याचा नक्कीच फायदा होतो.

८. शेवग्याची पानं

शेवग्याच्या पानांमध्ये आयर्न, व्हिटॅमिन ‘सी’ हे दोन्ही जास्त प्रमाणात आढळतं.

यामुळे शरीरातील तांबड्या रक्त पेशी आणि हिमोग्लोबिनची वाढ होते.

२० ते २५ शेवग्याची पानं व्यवस्थित धुवून, बारीक चिरून चमचाभर गूळ घालून वाटून घ्यायची.

रोज सकाळी नाश्त्याबरोबर हे चूर्ण घेतलं तर त्याचा हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठी खूप फायदा होतो.

९. आहारात बदल करा

आहारात फॉलीक ऍसिड, आयर्न आणि व्हिटॅमिन ‘सी’ असलेल्या पदार्थांचा समावेश केला पाहिजे.

केळी, डाळिंब, जर्दाळू, मोड आलेली कडधान्य, पालेभाज्या, बीट, शतावरी, आवळा, लिंबू, संत्री अंडी, चिकन, मासे या पदार्थांचा रोजच्या जेवणात समावेश केला तर ते हिमोग्लोबिन वाढवण्यासाठी फायदेशीर ठरतं.

१०. हे पदार्थ टाळा

काय खावं हे समजणं जितकं महत्वाचं आहे तितकंच काय खाऊ नये हे समजून घेणं सुद्धा महत्वाचं आहे.

ऍनेमिया असेल तर खूप जास्त प्रमाणात चहा किंवा कॉफी घेणं टाळलं पाहिजे.

तसेच हाय फॅट दुग्धजन्य पदार्थ, खूप जास्त कॅलरी असतील असे मैद्याचे पदार्थ हे टाळून जास्तीत जास्त भर ताज्या हिरव्या भाज्यांवर आणि फळांवर दिला पाहिजे.

मित्रांनो आणि मैत्रिणींनो, आम्ही कायमच तुमच्यासाठी वेगवेगळ्या आजारांवरचे घरगुती उपाय घेऊन येतो.

आपली तब्येत आपली सगळ्यात पहिली प्रायोरिटी असते त्यामुळे वैद्यकीय सल्ला आणि डॉक्टरांनी दिलेली औषधं याला पर्याय नसतोच.

पण या साध्या, सोप्या बदलांनी आपण आपल्या बरं होण्याच्या प्रक्रियेला हातभार लावत असतो आणि यात सगळ्यात चांगली गोष्ट काय आहे माहितीये?

याचे कोणतेच दुष्परिणाम सुद्धा नसतात, फक्त हे करताना सगळ्यात महत्वाची गोष्ट म्हणजे सातत्य!

रोज नियमितपणे हे सगळे उपचार केले तरचं त्याचा फायदा होतो..

तुम्हाला जर ऍनेमियाची लक्षणं असतील तर तुम्ही हे घरगुती उपाय करून बघू शकता.

आणि तुमच्या ओळखीच्यांना सांगू सुद्धा शकता. तुम्हाला याने कसा आणि किती फायदा झाला हे आम्हाला नक्की कळवा.

https://manachetalks.com/12185/how-to-increase-white-blood-cell-marathi-gharguri-upay/

लेखात दिलेली माहिती हि डॉक्टरी इलाजांचा पर्याय म्हणून दिली नसल्याची नोंद घ्यावी./ The information is not a substitute for professional medical advice, diagnosis, or treatment.

सदर लेख अथवा लेखातील कुठल्याही भागाचे छापील, इलेक्ट्रॉनिक माध्यमात परवानगीशिवाय पुनर्मुद्रण किंवा कुठल्याही सोशल मीडियात कॉपी-पेस्ट करून पुनर्लेखन करण्यास सक्त मनाई आहे. याचे उल्लंघन केल्याचे आढळल्यास कायदेशीर कारवाई करण्यात येईल.

या आणि अशा वैविध्यपूर्ण लेखांचे अपडेट्स मिळविण्यासाठी आमचे फेसबुक पेज मनाचेTalks ला नक्की लाईक करा. आणि लेखांचे अपडेट्स व्हाट्स ऍप वर मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करा.