नेपोलियन हील यांनी त्यांच्या कारकिर्दीची सुरुवात एक पत्रकार बनुन सुरु केली, जेमतेम वीस वर्षाचे असताना एका वृत्तपत्रात नौकरीवर रुजु झाले होते तेव्हाची गोष्ट! त्यांच्या संपादकांनी त्यांना, पुर्वी प्रचंड गरीबीमध्ये असलेले पण थोड्या कालावधीत प्रचंड श्रीमंत झालेल्या लोकांची यादी बनवायला सांगितली आणि त्या श्रीमंत लोकांचे, संपत्तीवान बनण्याच्या मार्गावरच्या अनुभवांचा अभ्यास करुन, त्यांच्यावर लेख लिहण्याची कामगिरी सोपवली.
ह्या निमीत्ताने त्यांची भेट तेव्हाचे जगातले एक सर्वात श्रीमंत व्यक्तीमत्व आणि पोलाद उद्योगाचे सम्राट एण्ड्रु कार्नेजी यांच्याशी होते. मुळचे स्कॉटलंडचे असलेले एण्ड्रु कार्नेजी यांचा पुर्ण अमेरिकेत दबदबा होता. पण इथपर्यंतचा त्यांचा प्रवास, इतरांसाठी, अत्यंत गुढ, जादुई आणि चमत्कारिक असा होता, कारण कुमारवयात असताना ते एक गोदी कामगार असल्यापासुन कामाची सुरुवात केली होती.
माणसं श्रीमंत कशी होतात? आणि श्रीमंत होण्यासाठी एखाद्याने आपल्यामध्ये कोणकोणते गुण जोपासावेत? ह्या विषयावर नेपोलियन हीलने त्यांची मुलाखत घेतली, तेव्हा तरुण नेपोलियनची जिज्ञासुवृत्ती, चिकाटी आणि ह्या विषयातला रस पाहुन एन्ड्रु कार्नेजी प्रसन्न होतात. मुलाखत पुर्ण झाल्यावर ते युवा, तडफदार नेपोलियनला एक ऑफर देतात, “ यश मिळवण्याचं तत्वज्ञान आणि गुपितं शोधण्यासाठी, तु तुझ्या आयुष्यातली काही वर्ष खर्चण्यासाठी तयार असशील, आणि ते सुत्रबद्ध करुन जगापुढे मांडण्यासाठी तयार असशील तर मी तुला ते सुत्र आणि त्यातील रहस्ये पुर्णपणे शोधण्यासाठी पुर्ण मदत करीन.”
एन्ड्रु कार्नेजी मिनीटवॉच हातात घेऊन नेपोलियनच्या उत्तराची वाट पाहतात, एकोणतीस सेकंद विचार करुन नेपोलियन ‘हो’ असे उत्तर देतो. “बरे झाले, तु लवकर होकार दिलास, मी तुझ्या उत्तराची फक्त एक मिनीट वाट पाहणार होतो. त्यानंतर हो असते, तरी त्याचा फायदा नव्हता.”
तर अशा थरारक पद्धतीने यशाचे तत्वज्ञान शोधण्याच्या मोहीमेवर नेपोलियन हील निघतात, पुढची तब्बल वीस वर्ष ते एक ध्यास घेतात, हजारो यशस्वी आणि अपयशी लोकांच्या जीवनाचा अभ्यास करतात. ‘द लॉ ऑफ सक्सेस’ आणि ‘थिंक एंड ग्रो रिच’ विचार करा आणि श्रीमंत व्हा, ही त्यांची पुस्तकं अमेरीकेतचं नाही तर पुर्ण जगात गाजली. १९३० च्या महामंदीनंतर संपुर्ण अमेरीका एका निराशेच्या छायेत गेली होती, पण ह्या पुस्तकांच्या कोट्यावधी प्रति खपल्या, आणि संपुर्ण अमेरीकेला नेपोलियनच्या पुस्तकांनी नैराश्येच्या मळभातुन बाहेर काढलं, आणि श्रीमंत बनण्यासाठी प्रेरणा दिली.
ह्या पुस्तकात लेखकानं श्रीमंत होणारा हा प्रवास फक्त पंधरा पावलांचा असल्याचं सांगितलं आहे. काही लेख लिहुन त्या पंधरा पावलांची मी तुम्हाला ओळख करुन देणार आहे.
पाऊल पहीले – तीव्र इच्छाशक्ती
लेखकाने हा गुण क्रमांक एक वर ठेवला आहे, आपल्याला आयुष्यात नुसत्या इच्छा खुप असतात, पण त्याला ‘बर्निंग डिझायर’ बनवलं पाहीजे. साधी इच्छा आणि तीव्र इच्छा यांच्यातला एक फरक आहे. ज्यावेळी माणुस आपल्या इच्छापुर्तीसाठी सर्वस्व पणाला लावतो, ती इच्छा पुर्ण करण्यासाठी तो समर्पित होतो, अशा इच्छेला तीव्र इच्छा असे म्हणतात.
आपल्याकडे एक म्हण आहे, गाजराची पुंगी वाजली तर वाजली नाहीतर मोडून खाल्ली, म्हणजे करुन बघुया, झाले तर ठिक, नाही झाले तरी काही प्रॉब्लेम नाही, असे अर्ध्या मनाने केलेले प्रयत्न अजिबात यशस्वी होत नाहीत. म्हणुनच बहुतांश वेळेला गाजराची पुंगी वाजतच नाही, मोडुनच खावी लागते.
जोपर्यंत यश मिळत नाही, तोपर्यंत त्याच्या पिच्छा सोडणार नाही, असा एटीट्युड असलेले लोकच ह्या जगात आपलं कर्तुत्व दिमाखाने मिरवतात. एडविन सी बार्नस ह्याला एडीसनचा भागीदार बनण्याची तीव्र इच्छा होती, त्याच्याजवळ त्या तोडीचे कसलेही ज्ञान नव्हते, पैसा नव्हता, कौशल्य नव्हते, आणि एडीसन सोबत ओळखही नव्हती, पण तीव्र इच्छाशक्ती होती, आणि त्या विचाराने तो झपाटुन गेला होता.
एके दिवशी तो एडीसनच्या ऑफीसमध्ये येऊन धडकतो. त्याचा गबाळा वेष पाहुन इतर लोक त्याची मस्करी करतात मात्र त्याची चिकाटी आणि त्याचा ठामपणा पाहुन एडीसन त्याला ऑफीसबॉय म्हणुन नाममात्र पगारीत ठेवुन घेतात.
महीने जातात, वर्षे जातात, आपल्या स्वभावाने बार्नस सर्वांचा लाडका बनतो, पडेल ते काम करत जातो, एडीसनचा विश्वासु होतो आणि एके दिवशी एडीसनच्या कंपनीत भागीदार होतो. हे सर्व त्याने आपल्या विचारांच्या सहाय्याने प्राप्त केले. तो खरोखर विचार करुन, तीव्र इच्छाशक्ती वापरुन श्रीमंत झाला.
लेखक म्हणतो, अपयश हा चकवा आहे, लोकांनी नाही म्हण्टलं म्हणुन आपण हार मानुन थांबायचं नसतं! प्रयत्न सोडुन द्यायचे नसतात. त्यासाठी ते डर्बी नावाच्या एका गृहस्थाची गोष्ट सांगतात. डर्बीनी एक सोन्याची खाण घेतलेली असते, कित्येक फुट खोदल्यवर अचानक सोन्याचे कण गायब होतात. डर्बी निराश होतात, आणि सारी साधनसामुग्री भंगारवाल्याला विकतात, तो एका निष्णात इंजिनीअरचा सल्ल घेतो, फक्त तीन फुटांवर त्याला अमाप सोने मिळते.
आपल्या आयुष्यात आपणही कदाचित आपल्या स्वप्नांपासुन अवघे तीनच फुट दुर असु, तेव्हा तात्कालिक अपयशांनी माघार न घेता सातत्याने कृती करायला हवी!
यश गंमतीशीर असतं, अगदी जवळच्या टप्प्यावर असताना, आपल्याला चकवण्यात त्याला आसुरी आनंद मिळतो, पण निश्चित उद्देश आणि विशिष्ट मानसिकता असली की आपण विनाकष्टाने किंवा थोड्या कष्टाने श्रीमंत होवु शकतो.
पाऊल दुसरे – श्रद्धा
श्रद्धा एक अशी मानसिक अवस्था आहे, जी सुप्त मनाला ठामपणे सांगुन निर्माण करता येते. प्रत्येक धर्मात श्रद्धेला आणि प्रार्थनेला निर्विवाद महत्व देण्यात आलं आहे.
कुठलेही विचार सुप्त मनावर सतत बिंबवले, तर ते त्याप्रमाणे क्रिया करतं, विचारांचं भौतिक जगात रुपांतर होतं. उदा. आपण जर दिवसभरामध्ये शंभर वेळा “माझं डोकं दुखत आहे”, असं म्हणत राहीलो तर अखेरीस खरोखर डोकं दुखायची सुरुवात होते!
एखादा गुन्हेगार पहीला गुन्हा करतो, तेव्हा त्याला अपराधी वाटतं, तो स्वतःचा तिरस्कार करतो, मात्र दिर्घकाळ तो गुन्हे केल्यास निर्ढावतो, आणि त्याला त्यात काहीच चुक वाटत नाही.
जे लोक स्वतःला दुर्देवी, नियतीचे बळी किंवा कमनशीबी मानतात, हे लोक स्वतःच त्यांच्या दुर्दैवाचे निर्माते असतात, कारण एक नकारात्मक विश्वास त्यांच्या मनात रुजलेला असतो. स्वयंसुचना देऊन तो बदलता येतो.
एखाद्या वरवर कठिण किंवा अशक्य ध्येयासाठी, म्हणजे आपल्या सुप्त मनाला फसवावं लागतं, चकवावं लागतं, ती गोष्ट आपल्याला आधीच प्राप्त झाली आहे अशा थाटात वावरावं लागतं!
विश्वासपुर्वक सुप्त मनास आज्ञा दिल्या की आपोआप सकारात्मक भावनांना उत्तेजन आणि प्रोत्साहन मिळते.
मनाला एखादं असत्य पुन्हा पुन्हा सांगीतलं की ते खरं वाटु लागतं.
‘मी हे सहज प्राप्त करु शकतो’ हा विचार म्हणजे स्वतःवर श्रद्धा!
‘मला जे हवं आहे ते प्राप्त करण्यास अदृश्य शक्ती मदत करेल’, हा विश्वास म्हणजे अनंतावर श्रद्धा! ह्या दोन श्रद्धा मनात जोपासल्यास अशक्य काहीही नाही.
हृदयात आणि डोक्यात निद्रिस्त असलेली प्रतिभा जागृत केल्यास आपलं रुपांतर एका महान व्यक्तीत होतं.
पाऊल तिसरे – स्वयंसुचना
स्वयंसुचना म्हणजे स्वतः स्वतःला दिलेली सुचना. आपल्या मनाद्वारे आपल्या ज्ञानेंद्रियांना दिलेलं प्रोत्साहन! मनाच्या संवेदनशील भागात, आपल्याला जे मिळवायचे आहे, त्याची पेरणी करणं!
स्वयंसुचना म्हणजे फक्त शब्द वाचणं नाही, त्यात भावनाही ओतायला हव्या. त्या शब्दांशी एकरुपही व्हायला हवं.
श्रद्धायुक्त भावनांनी ओथंबलेले विचार सुप्त मनाकडे पाठवायला हवे.
सुप्त मनावर प्रभाव पाडण्याची क्षमता मिळवण्यासाठी चिकाटी हवी.
आपल्याला किती संपत्ती हवी आहे, तिची रक्कम ठरवा, आणि दिवसातुन चार पाच वेळा, डोळे मिटुन, त्या संपत्तीवर लक्ष केंद्रित करा.
तुमच्या हाती, प्रत्यक्षात ती संपत्ती आलेली आहे, असा विचार करा. त्या संपत्तीला अनुभवा!
ह्या जगात फुकट काहीही मिळत नाही, तेव्हा ही रक्कम मिळवण्यासाठी ह्या जगाला तुम्ही तुमच्या कृतीतुन कोणती सेवा देणार आहात, हे जाहीर करा.
एक निश्चित योजना बनवुन झपाटुन कामाला लागा, ती संपत्ती तुमची वाट पाहत आहे!
पाऊल चौथे – विशेषज्ञीय ज्ञान
लेखकाचं म्हणणं आहे, सामान्य ज्ञान कितीही मोठं असलं, कितीही जास्त असलं, तरी संपत्ती मिळवण्याच्या दृष्टीने ते तुटपुंजं ठरतं. प्रत्येक क्षेत्रात विशेष ज्ञान मिळवुन जलदपणे संपत्ती प्राप्त करण्याची संधी असते!
ज्ञान असणं वेगळं आणि पैसा मिळवण्यासाठी त्याचा वापर करणं वेगळं! हेन्री फोर्ड आणि थॉमस अल्वा एडीसन या दोघांजवळही शालेय ज्ञान अजिबात नव्हतं, पण आपल्या विशेष ज्ञान, आणि त्याचं पैशाच्या रुपात परावर्तन करण्याच्या कलेनं, त्या दोघांना अमेरीकेतल्या सर्वात श्रीमंत यादीत नेऊन ठेवलं.
एक हार्ट स्पेशालिस्ट डॉक्टर, आपल्या विशेष ज्ञानाच्या बळावर, कमी श्रमात, साधारण डॉक्टरांच्या अनेक पटीने कमाई करतो. प्रत्येक क्षेत्रातल्या तज्ञाला विशेष ओळख मिळते, सन्मान मिळतो, आणि त्यासोबत पैसाही मिळतो.
ज्ञानाच्या प्रवाहामध्ये सतत भिजायला हवे, आयुष्यभरासाठी शिकत रहायला हवे.
स्टुअर्ट अस्टिनविअर नावाचा एक कन्सट्रंक्शन इंजिनीअर होता. बाजारात मंदी आली, वयाच्या चाळीशीत, विवाहित असताना त्याने पुन्हा कायद्याच्या शाळेत प्रवेश घेतला, आणि लौकरच एक प्रगत वकील म्हणुन नावारुपाला आला. यशस्वी होण्यासाठी, नेहमी ज्ञान घेण्यासाठी आसुसलेलं असावं.
विशेष ज्ञानाच्या जोडीला एक मौल्यवान कल्पना, एकदम जलद गतिने संपत्तीच्या शिखरावर घेऊन जाते. उदा. फेसबुक, एप्पल, अमेझॉन, ओला-उबेर, मॅकडोनाल्ड, कोकोकोला, पतांजली, बिगबझार अशा कुठल्याही बिझनेस तुफान लोकप्रिय बिजनेस मॉडेलचा अभ्यास केल्यास हेच दिसुन येईल की ह्या उद्योजकांनी आपल्या विशेष ज्ञानाला एका मौल्यवान कल्पनेची जोड दिली.
पाऊल पाचवे – कल्पना
कल्पना म्हणजे एक कार्यशाळा असते, जिथे माणुस आपल्या सगळ्या योजना तयार करत असतो, मनाच्या अफाट कल्पनाशक्तीला वापरुन आपल्या संवेदना, इच्छा यांना मुर्त रुप दिलं जाऊ शकतं.
आपल्या कल्पनाशक्तीच्या बळावर मानवाने मागच्या पन्नास वर्षात जे काही प्राप्त केलं आहे, सृष्टीची रचना झाल्यापासुन इतकं संशोधन कधीच झालं नव्हतं. लेखकाचं म्हणणं आहे की अजुनही अनेक शोध लागायचे बाकी आहेत, कारण आपण अजुनही आपल्या कल्पनाशक्ती वापरण्याच्या बाबतीत प्राथमिक स्तरावर आहोत.
- निष्क्रीयतेमुळे कल्पनाशक्ती अकार्यक्षम होते.
- कल्पनाशक्तीचा वापर करुन इच्छित संपत्ती मिळवण्यासाठी एक किंवा अनेक योजना बनवा.
- डॉ. गुनसाल्स हे एक शिक्षणतज्ञ होते, ते लेखकाचे शिक्षक होते,
त्यांना अनेकदा वाटायचे की एक नवं कॉलेज सुरु करावं, त्यासाठी त्यांना दहा लाख डॉलर्स हवे होते, दोन वर्ष त्यांच्या डोक्यात ही कल्पना घोळत होती, अनेक लोकांनी ही कल्पना अशक्यप्राय असल्याचं मान्य करुन अनेकांनी हे खुळ सोडुन दिलं असतं, पण डॉ. गुनसाल्स यांना एक रहस्य माहीत होतं,
एके रात्री त्यांनी दहा लाख डॉलर्ससाठी तीव्र इच्छा व्यक्त केली, त्यांनी एक निर्णय घेतला, “एक आठवड्यमध्ये मी हे पैसे मिळवणारच!”
त्यांनी दृढ विश्वास ठेवला, की ते पैसे त्यांना लवकरच मिळणार आहेत, त्यांची सारी अस्वस्थता दुर झाली आणि मन शांत शांत झाले, दुसर्या दिवशी त्यांनी एका चर्चमध्ये प्रवचन दिले, जर त्यांना दहा लाख डॉलर्स मिळाले तर ते कशा पद्धतीची शिक्षणसंस्था उभारतील, याचे प्रामाणिक बारीकसारीक वर्णन करुन, त्याचे सगळ्यांच्या डोळ्यासमोर चित्र उभे केले. त्यांच्याच शब्दात सांगायचं तर,
“पोटतिडकेनं कळकळीनं मी सर्व उपस्थित सर्वांना मी माझं स्वप्न विशद केलं, मी प्रत्यक्ष ईश्वराशीच संवाद साधत होतो.”
कार्यक्रम संपल्यावर एक व्यक्ती त्यांच्या दिशेने येते, “तुम्हाला हवी तशी शिक्षणसंस्था उभी करण्यासाठी मला एक दशलक्ष डॉलर्सची मदत करायला आनंद होईल. हे माझे कार्ड!”
ते अमेरीकेतले कोट्याधीश होते, फिलीप डी. आर्थर!
पाऊल सहावे – योजना
कल्पना ह्या अस्ताव्यस्त पसरलेल्या असतात. त्यांना व्यावहारिक रुपात रचणं, त्यांना साध्य करण्यासाठी करावयाच्या छोट्या छोट्या कृतींचा आराखडा बनवणं, म्हणजे योजना बनवणे!
लेखक समजावतो, पैसे मिळवण्याची आपली योजना निश्चित करण्यासाठी आपल्या जवळच्या व्यक्तींसोबत वारंवार चर्चा करा, ह्यालाच लेखक मास्टर माईंड नाव देतो.
एक योजना अयशस्वी ठरली, तर निराश होवु नका, उत्साहाने दुसरी योजना बनवा. पुन्हा प्रारंभ करा.
कुणीही प्रयत्न सोडुन आपल्या मनात हार स्वीकारेपर्यंत अयशस्वी होत नसतो.
एक पळपूटा कधीच जिंकत नाही आणि एक विजेता कधीच पळुन जात नाही.
संपत्तीला आपण अंतःकरणातुन दिलेली हाक ऐकु जाते, आपण दिलेलं निमंत्रण ती निश्चितपणे ऐकु शकते.
या जगाची, मनोभावे सेवा करुन, आनंद मिळवत, ऐच्छिक संपत्ती प्राप्त करता येते.
दृढनिश्चयाने योजना राबवण्यासाठी नेतृत्वगुण आत्मसात करणे आवश्यक ठरते.
श्रीमंत बनण्यासाठी अमाप संधी आजुबाजुला दडलेल्या आहेत. योजना कार्यान्वित करा, आणि चिकाटीने तिला पुर्ण करा.
पाऊल सातवे – निर्णय
अनिर्णय आणि टाळाटाळ हे आपले सर्वात मोठे शत्रु आहेत, आपण त्यांच्यावर विजय मिळवायलाच हवा.
श्रीमंत लोकांना त्वरित निर्णय घेण्याची आणि गरज पडल्यास हळुहळु बदलण्याची सवय असते.
गरीब लोकांना स्वतःची निर्णयक्षमता नसते, म्हणुन इतरांच्या मतानं सहज प्रभावित होतात. वर्तमानपत्रे आणि शेजारच्यांशी चर्चा करुन ते आपली मते बनवतात.
म्हणुन लेखक म्हणतो, मास्टर मांईंड ग्रुप सोडुन इतर कोणावर विश्वास ठेवु नका.
न्युनगंड बाळगणारे लोक कळत नकळत आपलाही विश्वास नष्ट करुन टाकतात, त्यांच्यापासुन दुर असलेले बरे!
म्हणुन आपलं मन आणि मेंदु वापरा, आणि स्वतःचे निर्णय स्वतः घ्या. डोळे आणि कान सताड उघडे ठेवा, आणि तोंडाचा आवश्यक तेवढाच वापर करा.
खुप बोलतात ते खुप थोडं करतात.
अमेरीकेला स्वातंत्र मिळवुन देण्याची योजना ४ जुलै १७७६ ला एका बंद हॉलमध्ये छप्पन्न सदस्यांनी बनवली होती. त्या एका मिटींग मधल्या एका निर्णयामुळे अमेरिकेला स्वातंत्र मिळाले.
आपल्याला काय हवयं, हे ज्याला ठाऊक असतं, तोच त्वरित निर्णय घेऊ शकतो. तो व्यक्ती आपल्या शब्दांनी आणि आपल्या कर्तूत्वाने आपलं उदिष्ट वेळोवेळी जगासमोर ठेवतो.
निर्णयाच्या निश्चिततेसाठी साहस लागतं.
पाऊल आठवे – चिकाटी
उदिष्ट्य साध्य करण्यासाठी चिकाटी आवश्यक असते. यशाची तेरा पावलं चालण्यासाठी सुद्धा चिकाटी हवी.
तुम्ही स्वतःचं, एक निश्चित ध्येय आखलं, विचारपुर्वक एक योजना निश्चित केली, आणि स्वतःसाठी सुचना तयार केल्या, पण जोपर्यंत हवी ती संपत्ती तुम्हाला मिळत नाही तोपर्यंत हवी ती कृती करण्यासाठी चिकाटी अत्यंत आवश्यक आहे.
स्पष्ट ध्येय, निर्दोष योजना असणारी, आपल्या आजुबाजुला हजारो लोकं अपयशी होतात कारण त्यांच्यात चिकाटीचा अभाव असतो.
संपत्ती आकर्षित करण्यासाठी मनाला तयार करा. इच्छित वस्तुंचं स्पष्ट चित्र तुमच्या मनात उमटु द्या.
तुम्हाला एक घर हवं आहे, ते किती स्केअर फुटाचं आहे, त्याची रचना कशी आहे, ते कसं दिसतं? त्याचा रंग कोणता आहे? हे डोळ्यासमोर असल्यास त्या स्वप्नाचा ध्यास घेणं सोप्पं असतं.
समजा, तुम्हाला एक कार हवी आहे, त्या कारची कंपनी कोणती आहे?, त्या कारचा मॉडेल नं, कलर, किंमत, कारचं मायलेज तुम्हाला माहीत आहे का?, तिची शोरुम कोठे आहे, बुकिंग केल्यावर, ती कार किती दिवसात मिळते? ही सगळी माहीती शोधुन ठेवा, जसं की तुम्ही ती कार खरोखर आत्ता बुक करणार आहात, विकतच घेणार आहात. अशा आनंदाच्या मनस्थितीत वावरण्याची सुरुवात करा.
तुमच्यातल्या बहुतांश जणांनी ‘द सिक्रेट’ व्हिडीओ पाहीला असेल, नसेल पाहीला तर आवर्जुन बघा, त्यात कल्पनेत कार अशी चालवायची हे खुप छान पद्धतीने सांगीतलयं.
थोडक्यात सांगायचा प्रयत्न करतो, एका निवांत ठिकाणी बसा, आपले दोन्ही हात समोर घ्या, शांतपणे त्यांचं निरीक्षण करा, आता डोळे बंद करा, कल्पना करा, की तुमची ड्रीमकार तुमच्या कडे आहे, तिची स्टीअरींग हातात घ्या, आता कार सुरु करा,
प्रवासाला निघा, गिअर बदला, हॉर्न वाजवा, प्रवासाचा आनंद घ्या, जोरजोरात ओरडा, मनसोक्त वेगाने गाडी चालवा, त्यात हरवुन जा… मनपसंत कार हातात येत नाही, तोपर्यंत हे करत रहा!
आणि ह्या कृती वारंवार करण्यासाठीच चिकाटी हवी, असे लेखक सांगतोय.
धन्यवाद!
रहस्य जगण्याचे: व्यक्तिमत्त्व विकासाचे अमूल्य नजराणे हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा
रहस्य जगण्याचे: समाधानी आयुष्याचे हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा
सदर लेख अथवा लेखातील कुठल्याही भागाचे छापील, इलेक्ट्रॉनिक माध्यमात परवानगीशिवाय पुनर्मुद्रण किंवा कुठल्याही सोशल मीडियात कॉपी-पेस्ट करून पुनर्लेखन करण्यास सक्त मनाई आहे. याचे उल्लंघन केल्याचे आढळल्यास कायदेशीर कारवाई करण्यात येईल.
या आणि अशा वैविध्यपूर्ण लेखांचे अपडेट्स मिळविण्यासाठी आमचे फेसबुक पेज मनाचेTalks ला नक्की लाईक करा. आणि लेखांचे अपडेट्स व्हाट्स ऍप वर मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करा / Instagram वर मनाचेTalks ला फॉलो करण्यासाठी येथे क्लिक करा / टेलिग्रामवर संवाद साधण्यासाठी येथे क्लिक करा
माहिती उपयुक्त वाटल्यास वरती उजव्या कोपऱ्यात दिलेले बटन दाबून हा लेख व्हॉट्सऍप वर आपल्या मित्र मैत्रीणींना पाठवा.
फार छान, उत्साहवर्धक.
फारच छान