अफवा नाही मनाचेTalks पसरवा
फ्यूचर्स आणि ऑप्शन्स या विषयीची प्राथमिक माहिती आपण मागील काही लेखातून करून घेतली होती. बाजारातील घटक विविध कारणांसाठी त्यांचा वापर सातत्याने करीत असतात. भांडवलबाजाराचा प्रसार आणि प्रभाव यामुळे होत असतो आणि अधिकाधीक गुंतवणूकदार येथे आकर्षित होतात. रोज कोट्यावधी रूपयांचे व्यवहार येथे होतात.
दुपारी काका माझ्या ऑफिसमध्ये येते झाले आणि फोलियो पाहिल्यानंतर खुलासा झाला की २०१० मध्ये श्रीरंग गोखले साहेबांच्या फोलियोत घेतलेले अनेक शेअर्स व बहुतेक सारे म्युचुअल फंड्स हे त्यांच्या खरेदी किंमतीच्या आसपासच आणि काही त्यापेक्षाही खालच्या पातळीवर होते, साधारण तीनेक वर्षे घालवुनही त्यांच्या हाती निराशेव्यतिरिक्त काहीच लागले नव्हते.
बेकायदेशीर मार्गाने पैसे जमा करणाऱ्या कंपन्यांपासून जनतेला सावध करणारी ‘सचेत’ वेबसाईट रिझर्व बँकेच्या www.rbi.org.in या वेबसाईटवर आपल्याला पाहता येईल. बँका, राज्य सरकारे आणि केंद्र सरकारशी समन्वय ठेवून अशी फसवणूक करणाऱ्या कंपन्या शोधून काढणे, जनतेकडून येणाऱ्या तक्रारींचा वेगाने निपटारा करणे आणि या विषयीची साक्षरता वाढविणे, हे काम ‘सचेत’ मार्फत केले जाणार आहे.
ऑप्शन्स (Options) हा मालमत्तेचा भावी करार असून तो खरेदीदारास कराराच्या कालावधीत नमूद केलेली मालमत्ता खरेदी / विक्री करण्याचा हक्क देत असून विक्रेत्यावर हा करार पूर्ण करण्याचे बंधन टाकतो.
अक्षय्य तृतीया, साडेतीन शुभ मुहूर्तांपैकी गणला जाणारा एक मुहूर्त. शुभ दिवस असल्याने नविन कामांची सुरूवात ह्यादिवशी करावी असं मानलं जातं. सणासुदीला, शुभ मुहूर्तांना सोने घेण्याचीही पद्धत आपल्याकडे आहे. अक्षय्य तृतीयेला तर सोन्याच्या दुकानांत लोकांची तोबा गर्दी बघायला मिळते.
महिन्याच्या ५ तारखे आधी P.P.F. मध्ये केलेली गुंतवणूक हि कशी फायदेशीर ठरते ते या लेखात वाचा. पी.पी.एफ. खात्यावर मिळणारे व्याज हे दर महिन्याला खात्यात उपलब्ध असलेल्या कमीतकमी रकमेवर दिले जाते. ही रक्कम ठरवण्यासाठी दर महिन्याला ५ तारखेपासून महिनासंपेपर्यंतचा कालावधी ग्राह्य धरला जातो.
हे लेखन गुंतवणूकदारांना गुंतवणुकीच्या विविध पर्यायांची सर्वसाधारण माहिती करून देण्याच्या हेतूने केले असुन ती अत्यंत धोकादायक प्रकारात मोडते. याविषयी आपल्या गुंतवणूक सल्लगाराकडून माहिती करून घ्यावी.
सर आयझॅक न्युटन हेही स्वतःला या कंपनीत गुंतवणूक करण्यापासून रोखू शकले नाहीत. उपलब्ध माहितीप्रमाणे त्यांनी या कंपनीत ३०,००० पौंड गुंतवले व प्रचंड नुकसान (आजचे तब्बल २५/३० कोटी रुपये!!!) सोसल्याने उद्वेगाने ‘I can calculate the motion of heavenly bodies, but not the madness of people” असे उद्गार काढले.
फ्यूचर्स हा मालमत्तेच्या देवाणघेवाण विषयीचा , आज केलेला भविष्यातील करार असून यासंबंधीची प्राथमिक माहिती आपण मागील लेखात करून घेतली .असे व्यवहार करीत असताना अनेक परिचित आणि अपरिचित शब्द वारंवार वापरले जातात . यातील काही शब्दांची ओळख आज येथे करून घेवूया.
यातील प्रत्येक करार हा वेगळा असून तो कोठे नोंदवला जात नाही. मात्र एक्सचेंजच्या माध्यमातून होणारे असे व्यवहार हे भविष्यकालीन व्यवहार आणि पर्याय व्यवहार (Futures & Options) या प्रकारच्या कराराने होतात.