अफवा नाही मनाचेTalks पसरवा
७० चे दशक येई पर्यंत जयकिशन, शैलेंद्र कायमचे निघून गेले. राजकपूरची पूढची पिढी या क्षेत्रात आली. जयकिशनच्या अचानक जाण्याने हसरत मूक झाले. त्यात आरकेचा “मेरा नाम जोकर” बॉक्स ऑफिसवर सपशेल कोसळला. चारपाच वर्षांनी मुकेश यानीही एक्झिट घेतली. आरकेच्या ताफ्यात “बॉबी”च्या निमित्ताने लक्ष्मीकांत प्यारेलाल गीतकार आनंद बक्षी सह दाखल झाले
आता मुंबईचे समुद्र किनारे घाणीने गिळंकृत केले आहेत. किनाऱ्याकडे फेसाळत येणाऱ्या लाटांमध्ये मानवी प्रगतीचा अहंकार व दर्प ये जा करतो. समुद्राची गाज तर कोलाहलात कधीच विरून जाते. मात्र ५० च्या दशकात हा समुद्र असा नव्हताच मुळी. जुहूच्या समुद्र किनाऱ्याची ओढ असलेला एक तरूण सकाळीच घरा बाहेर पडायचा.
कोणत्याही कलेचा भूंगा एकदा का डोक्यात गेला की तो मेंदू सतत कुरतडत असतो. पंडित चौबेजीच्या एका मुलाने मुंबईची वाट धरली मग या दुसऱ्याला कसे बांधून ठेवणार? सुरूवातील किराणा दुकानात बसवून बघितले पण याच्या डोक्यात वेगळेच “किराणा” घराणे !!! नाटक, संगीत, लिखाण या त्रयीने याचा ताबा घेतला. “पंधरह अगस्त्” या नावाचे एक नाटक लिहून त्याने ते बसवले.
मला अजूनही आठवते लहानपणी मला जर कोणी स्वप्न दाखवली असतील आणि त्या स्वप्नांच्या राज्यात जर मी जगलो असेन तर त्यात सगळ्यात जास्ती वाटा हा चांदोबा मासिका चा होता. त्यात असणाऱ्या चित्र कथांनी माझ्या बालमनावर गारुड केलं होतं. गोष्ट राजाची असो वा रंकाची दोन्ही वेळेस त्या चित्रातून मी स्वतःला तिकडे बघत असे. अनेकदा झोपेच्या अधीन असणाऱ्या माझ्या बाल मनात ती चित्र एक वेगळ आयुष्य ही दाखवून जात असत.
गाण्यामधे Echo Effect येण्यासाठी लतादीदी पावलांचा आवाज न करता दुरुन हळूहळू चालत येत माईकजवळ यायच्या व दुरुन आवाज येत आहे असा परिणाम मिळायचा. त्यासाठी खूप वेळा त्याना हे करावे लागले. पाच दिवसानी अखेरीस या गाण्याचे रेकॉर्डींग झाले.
हरीहर जेठालाल जरीवाला हे त्यांचे मूळ नाव. हे गुजराती कुटूंब मुंबईचेच. वडील जरीचा व्यवसाय करीत म्हणून जरीवाला. त्यांच्या कुटूबांत काही विचित्र योगायोग घडले होते….. ‘कुटूंबातील मोठ्या मुलाचा मुलगा १० वर्षांचा झाला की वडीलांचा मृत्यू होत असे’ त्यांच्या आजोबा, वडील आणि भावा सोबत असे घडले होते. जरीवाला कुटूंब तसे गरीबच होते.
एका पुरुषाने घालून दिलेली लक्ष्मण रेषा ओलांडली कि स्त्रीची कशी वाताहत होते हे आपण रामायणापासून पाहतोच आहोत कि. अशा स्त्रीची परवड रावण, राम वगैरे सोडा साधा धोबी सुद्धा करू शकतो, करतोच. स्त्रीने तिच्या घराचा, समाजाच्या बंधनाचा, रूढी परंपरांचा उंबरठा ओलांडून बाहेर पडलं कि उंबऱ्याच्या आतील जगाला ती पारखी होते. पण हा उंबरठा स्त्रीच्याच मनाला हि पडलेला आहे. तो ओलांडणं हे किती अवघड आहे.
तो संशयी होता. रागीट होता एकलकोंडा होता, बाईलवेडा होता. पडद्यावर साधाभोळा सज्जन सहृदय वाटणारा चार्ली प्रत्यक्ष स्वत:च्या पोटच्या मुलांशी क्रूर पणे वागायचा, तो धनाढ्य होता आणि विलासी आयुष्य जगत होता हा सगळा पैसा त्याने भांडवलशाही अमेरिकेत कमावला पण तो कम्युनिझमचा समर्थक आणि स्टालिनचा चाहता होता.
याच हॉटेल मध्ये मुहमद अली जिना पूल खेळून अधिकचे पैसेही कमावत असत. त्या काळात असे म्हटले जायचे की जमशेदजी टाटा यानां या हॉटेलचे कर्मचारी हॉटेलमध्ये येऊ देत नसत. कारण त्यांनी त्यांच्या ताजमहल हॉटेलचे बांधकाम सुरू केले होते.
मुलांना अर्धा दिवसा नंतर सुट्टी मिळायची. ती अशासाठी की तिथे चित्रपटाचे शुटींग चालायचे. ती तिथे पोहचली तर समोरच्या भितींवर काही तरी बघत खूपजण बसलेले. मग एकाजणाच्या खांद्ययावर चढून समोर काय चाललंय ते बघायचा ती प्रयत्न करू लागली एवढ्यात लाकडाची एक फळी तिच्या हातावर पडली आणि हात चांगलाच कापला गेला.